Kącik Wychowawczy

Mediacja – co to jest?

Słowo pochodzi z jęz. łacińskiego: ,,mediatio’’ od ,,mediare’’ – ,,być w środku, pośredniczyć’’ i od słowa ,,medius’’ - ,,środkowy, bezstronny’’.
Jest to dialog między dwoma osobami będącymi w konflikcie, prowadzący do porozumienia oraz poprawy relacji między nimi.
Mediacja odbywa się w obecności osoby trzeciej, która jest bezstronna, akceptowana
i neutralna.
Mediacja to nie pośrednictwo, jest to pozasądowa metoda rozwiązywania problemów, dzięki czemu jest mniej przykra dla stron konfliktu.
Celem mediacji nie jest ustalenie, kto ma rację, lecz jakie są interesy i potrzeby stron, trwała likwidacja problemu poprzez wypracowanie rozwiązania możliwego do zaakceptowania przez obie strony.

Mediator m.in.:
- nie jest sędzią, nie rozstrzyga sporu;
- nie jest terapeutą, nie prowadzi psychoterapii;
- nie jest doradcą prawnym;
- nie narzuca gotowych rozwiązań;
- organizuje spotkanie mediacyjne;
- łagodzi napięcia między stronami;
- zadaje pytania w celu rozpoznania źródła konfliktu i poznania oczekiwań obu stron;
- zachęca kreatywnie obie strony do poszukiwań rozwiązań sporu;
- w przedszkolu/szkole przekazuje nauczycielom wiedzę potrzebną do korzystania
  z pomocy mediatorów;
- współpracuje z dyrektorem przedszkola, szkoły, pedagogiem, psychologiem szkolnym,
  wychowawcami;
- udziela wsparcia nauczycielom, rodzicom, przedszkolakom, uczniom.

W przedszkolu dokonuje się m.in. proces wychowania, który jest bardzo ważny, ale nie jedyny do ukształtowania osobowości ludzkiej. W przedszkolu są dzieci z różnych środowisk, z różnymi cechami charakteru, postawami, uczuciami i przekonaniami. Zadaniem nauczycieli jest wytworzenie takiej sytuacji, w których dzieci będą się czuły bezpiecznie, będą rozwijały się wszechstronnie, będą zdobywały doświadczenia
i wiedzę. Jednak najważniejszym celem do zrealizowania jest nauczanie przedszkolaków szacunku i godnego traktowana innych.

Nauczyciel pełni rolę psychoterapeuty, w związku z tym, musi być przygotowany do rozwiązywania nieprzewidzialnych sytuacji, jakie mogą pojawić się w przedszkolu.
Musi być mediatorem swoich wychowanków i przeprowadzić mediację.
Zadaniem mediacji jest porozumienie się pokrzywdzonego dziecka ze sprawcą (dziecko – dziecko) w obecności osoby neutralnej i bezstronnej, czyli nauczyciela i dojście do porozumienia, czyli ugody.

 

Ktoś zapyta; ,,dlaczego mediacja?’’

Bowiem mediacja stwarza do szybkiego rozwiązania zaistniałego konfliktu, umożliwia  odreagowanie emocji, wyrażenie swoich uczuć, pozbycie się lęku, zadośćuczynienie moralne i wspólne wypracowanie porozumienia.

Sprawy przeznaczone do mediacji:

- uporczywe dokuczanie kolegom;
- poniżanie ich;
- wyśmiewanie się z nich;
- przezywanie;
- mobbing;
- naruszanie nietykalności cielesnej;
- uderzenie pięścią w twarz;
- kopanie;
- szczypanie;
- gryzienie.

 

Rola i znaczenie mediacji w przedszkolu:

 

Konflikty w przedszkolu mogą rozgrywać się na różnych płaszczyznach:

- przedszkolak – przedszkolak : wartość materialna i stosowanie elementów
  przemocy fizycznej względem siebie;
- przedszkolak – nauczyciel: może dotyczyć negatywnego zachowania dziecka, jego ,,oceny’’ przez nauczyciela – w jego opcji niesprawiedliwej;
- nauczyciel – rodzic;
- rodzic – nauczyciel;
- nauczyciel – inny pracownik placówki.

 

   Formy mediacji:

• rozmowa dotycząca spornych i trudnych kwestii, zaznajomienie dzieci 
  z podstawowymi zasadami rozmawiania, prawidłowej komunikacji, wypowiedzenia swoich racji i umiejętności słuchania drugiej osoby;
• sposób przybliżenia kwestii dotyczącej rozwiązania sporu, konfliktu;
•  metoda pracy wychowawczej, polegająca na rozwiązaniu problemu poprzez nawiązanie kontaktu i rozpoczęcie procesu naprawczego, a nie kara, która wpływa na dziecko destabilizująco.

Spotkanie mediacyjne może odbywać się na terenie przedszkola na prośbę nauczyciela, rodzica, opiekuna prawnego, dyrektora, przedszkolaka w uzasadnionych przypadkach, W spotkaniu biorą udział tylko strony konfliktu i mediator.
Zadaniem mediatora jest także organizowanie spotkania mediacyjnego.

Z każdego spotkania mediacyjnego mediator przygotowuje protokół.
Jeśli dojdzie do ugody, czyli podpisania zobowiązania, wtedy stanowi ona (ugoda) załącznik do protokołu.

Jeśli zajdzie taka potrzeba, to mediator może przesunąć spotkanie, by zdobyć informacje potrzebne do dalszych rozmów. Wówczas kontaktuje się z osobami, które bezpośrednio zainteresowane są sprawą lub specjalistami w sprawach prawnych, psychologii lub medycyny.

 

Zalety mediacji przedszkolnej:

• Dla przedszkola:
  - przestrzeganie praw dziecka, zapewnienie mu optymalnego rozwoju,
    z poszanowaniem jego godności i podmiotowości;
  - zapobieganie rozwiązaniom siłowym;
  - stworzenie szansy uniknięcia napiętnowania i dalszych konsekwencji karnych;
  - odreagowanie negatywnych emocji;
  - doprowadzenie do przyjęcia odpowiedzialności za własne czyny;
  - polubowne rozwiązanie konfliktu (bez agresji);
  - zapewnienie współdecydowania w sprawie własnej i o sobie;
  - kształtowanie postawy dialogu i współpracy, wspieranie tolerancji i szacunku
    inności;
  - zapewnienie zadośćuczynienia i realne jego otrzymanie;
  - doprowadzenie do porozumienia obu stron i podjęcie działań w rozwiązywaniu
    własnych spraw.
• Dla nauczyciela:
  - możliwość rozładowania i minimalizowania konfliktów w grupie przedszkolnej;
  - lepsze rozumienie oczekiwań przedszkolaków;
  - poprawa atmosfery i lepsza współpraca z dziećmi.
• Dla rodziców:
  - dziecko przestrzega norm społecznych w danej grupie przedszkolnej i ,,zabiera
    ze sobą’’ do domu rodzinnego;
  - dziecko zdobywa umiejętności rozwiazywania konfliktów w sposób pokojowy;
  - dziecko uczy się ponoszenia odpowiedzialności i ponoszenia konsekwencji;
  - wizyta rodzica w przedszkolu nie ogranicza się tylko do wysłuchiwania
    negatywnych informacji o swoim dziecku.

 

 

Mediacja zakończona sukcesem daje możliwość odbudowania zaufania wzajemnych relacji, które zostały naruszone w trakcie konfliktu między stronami. Ma to ogromne znaczenie przede wszystkim w sytuacjach, kiedy strony z różnych względów muszą pozostać ze sobą w dalszych wzajemnych kontaktach.
Siła mediacji tkwi w ludziach – zarówno w mediatorach podchodzących w sposób odpowiedzialny do swoich obowiązków, jak i uwikłanych w konflikt osobach, które chcą go rozwiązać dochodząc do porozumienia w sposób pokojowy.

                                                                                               Opracowała: Anetta Bester

Literatura:
 

- ,,Wychowawca jako mediator w konfliktach dziecko – dziecko’’ – Małgorzata Olesiak – Zdonek – 30.07.2010 -,,Wychowanie Przedszkolne. pl Portal Nauczycieli Przedszkola’’ –
- ,,Mediacje w szkole’’ – Iwona Różyńska – 23.05.2010 - ,,Profesor.pl Serwis Edukacyjny’’;
- Program autorski: ,,Rozwiązywanie sporów i konfliktów z wykorzystaniem elementów mediacji. Podniesienie poziomu bezpieczeństwa wśród przedszkolaków od kącika zgody do mediacji rówieśniczej’’ – Renata Kluska, Mariola Jugowiec, Gliwice, wrzesień 2018.