Kącik Wychowawczy

   Prosimy o zapoznanie się z linkiem poniżej, w którym znajdą Państwo ciekawostki dotyczące bezpiecznego internetu.

Poradnik_Higiena_cyfrowa_i_cyberbezpieczenstwo.pdf

https://www.necio.pl/  

Każdego dnia, wychowując bądź ucząc dziecko, podejmujemy wiele decyzji. Mamy świadomość, że kształtujemy zachowania, które w przyszłości będą wpływać na jego życie. Nie jesteśmy w stanie uchronić dzieci przed wszystkimi potencjalnymi zagrożeniami. Możemy jednak przygotować je na trudne sytuacje i dać im wsparcie, tak aby mogły sobie z nimi radzić.

Jedną z aktywności, która od początku wymaga mądrego przewodnictwa, jest kontakt młodych ludzi z internetem. Kiedyś – nowe zjawisko, dziś – codzienność, niezmiennie jednak wyzwanie dla rodziców i nauczycieli. Globalna sieć przynosi coraz większe możliwości rozwojowe, ale może też być źródłem sytuacji ryzykownych. Niepodważalnym faktem jest to, że rozwijanie kompetencji cyfrowych jest bardzo ważnym elementem funkcjonowania we współczesnym świecie, ale nawet temu towarzyszą dylematy: kiedy i jak rozpocząć przygodę dziecka z internetem? Jak długo pozwolić dziecku korzystać z urządzeń ekranowych? W jaki sposób uchronić młodych ludzi przed szkodliwymi i niebezpiecznymi treściami? Często potrzebujemy wskazówek, jak pomóc młodym świadomie budować swój „cyfrowy profil”, jak bezpiecznie zarządzać relacjami w sieci czy też chronić swoją prywatność.  Podejmowane wybory zawsze będą indywidualną decyzją dostosowaną do naszych doświadczeń, charakteru i zainteresowań dziecka, jego predyspozycji i pasji, ale część z nich może być też wsparta bardzo konkretną wiedzą dotyczącą istniejących rekomendacji, zidentyfikowanych zagrożeń oraz skutecznych działań profilaktycznych.

Internet dzięki urządzeniom mobilnym stał się integralną częścią naszego życia. Udostępniamy go coraz młodszym dzieciom, sami również jesteśmy jego intensywnymi użytkownikami. W perspektywie rozwoju dziecka internet wykorzystywany w przemyślany i zrównoważony sposób może nieść za sobą wiele korzyści i być wartościowym narzędziem edukacji i rozrywki. Jednak zbyt wczesne i niekontrolowane udostępnianie mediów elektronicznych najmłodszym dzieciom może doprowadzić do szeregu zaburzeń i mieć negatywny wpływ na ich rozwój. Badania pokazują, że ponad 40 proc. rocznych i dwuletnich dzieci korzysta z tabletów lub smartfonów. Godne zauważenia jest to, że niemal co trzecie dziecko w tym wieku korzysta z urządzeń mobilnych codziennie lub prawie codziennie. Ponad 13 proc. rocznych i dwuletnich dzieci ma własny tablet lub smart-fon. Co ciekawe, 60 proc. rodziców, których zapytano o powody udostępniania najmłodszym urządzeń mobilnych, deklaruje, że w ten sposób zapewnia dziecku rozrywkę. Co czwarty ankietowany przyznaje, że pozwala na korzystanie ze smartfonu lub tabletu, ponieważ chce, aby dziecko zjadło posiłek, a 18 proc. badanych potwierdza, że udostępnia swemu dziecku urządzenia mobilne po to, aby zasnęło. Intensywna obecność internetu nie tylko wśród dzieci, lecz także wśród rodziców wpływa negatywnie na relacje w rodzinie. To, co coraz częściej odciąga dorosłych od bycia w bliskim kontakcie z dzieckiem, to właśnie smartfony czy inne urządzenia ekranowe z dostępem do internetu.

W pierwszych latach życia mózg człowieka rozwija się najintensywniej i jest bardzo wrażliwy na czynniki zewnętrzne, a także na działanie napięć emocjonalnych. Do prawidłowego rozwoju dziecko potrzebuje doświadczać świata wszystkimi zmysłami, a ograniczanie mu pola działania i rodzaju bodźców może mieć negatywny wpływ na rozwój struktur neuronowych jego mózgu .

Poprawny rozwój dziecka wymaga interakcji angażujących wszystkie zmysły, z udziałem innych osób poświęcających mu czas i uwagę. W ten sposób dzieci rozwijają swoje umiejętności poznawcze, językowe, motoryczne i budują umiejętności społeczne. Dostęp do nowoczesnych technologii nie zastąpi wspólnej zabawy z bliskimi, czytania książek i innych doświadczeń, dzięki którym dzieci poznają otaczający je świat. Trzeba także pamiętać, że intensywne korzystanie osób małoletnich z ekranowych urządzeń mobilnych, a także dostęp do treści niedopasowanych do ich wieku mogą powodować zaburzenia koncentracji. Taka sytuacja na dalszym etapie rozwoju dzieci może doprowadzić do trudności w opanowywaniu umiejętności czytania i pisania oraz nawiązywaniu kontaktów społecznych. Nadmiarowy czas spędzany przed ekranami, szczególnie przed snem, negatywnie wpływa na jakość snu, a w efekcie na regenerację organizmu dziecka. Badania pokazują również, że takie sytuacje powodują szkody dla wzroku dzieci . Wodzenie palcami po ekranach przez najmłodsze dzieci stanowi również zagrożenie dla rozwoju tzw. motoryki małej, czyli prawidłowego rozwoju palców i dłoni.

Dzieci spędzające dużo czasu online narażone są na uzależnienie. Coraz częściej dotyczy to nawet kilkulatków, którzy pozbawieni dostępu do sieci i swoich ulubionych treści tracą zdolność prawidłowego funkcjonowania, reagują emocjonalnie, zdarza się, że agresywnie. Dlatego tak ważne są właściwe proporcje pomiędzy czasem spędzanym przed ekranami a innymi aktywnościami.

Dzieci do ukończenia drugiego roku życia nie powinny mieć dostępu do urządzeń ekranowych, natomiast w przypadku starszych dzieci należy dołożyć starań, aby codziennie nie korzystały z urządzeń mobilnych tak intensywnie. Dobrym pomysłem jest ustalenie przez rodziców dnia lub dni (np. weekendu) bez elektroniki. Warto pamiętać, aby jednorazowo dzieci miały dostęp do sieci nie dłużej niż 15–20 min. Dzienny kontakt z wszelkimi urządzeniami ekranowymi nie powinien przekraczać od 30 do 60 min (w zależności od wieku dziecka).

 Zagrożenie uzależnieniem od sieci, poza intensywnością dostępu, wzmacniane jest przez nagradzanie dzieci dostępem do urządzeń elektronicznych, zachęcanie nimi do jedzenia czy wykonywania innych codziennych czynności albo wykorzystywanie ich do uspakajania dziecka, szczególnie w sytuacjach jego silnych emocji. Tymczasem dzieci, przy uważnym i kochającym wsparciu i przewodnictwie rodziców, uczą się radzić sobie z emocjami, nazywać swoje potrzeby, rozmawiać i poszukiwać rozwiązań w sytuacjach, które są dla nich wyzwaniem, czy też wymyślać aktywności, które pomogą im opanować nudę.

Do prawidłowego rozwoju dziecko potrzebuje bliskiej relacji z dorosłym – rodzicem, opiekunem – który jest wrażliwy na jego uczucia, potrzeby i adekwatnie na nie odpowiada, który poświęca mu czas i uwagę, jest ciekawy jego świata, okazuje mu miłość i akceptację. Bezwarunkowa, niezakłócona uwaga rodzica, nastawiona na bycie z dzieckiem tu i teraz, rozwija wewnętrzne zasoby dziecka, wzmacnia jego pewność siebie, pozytywnie wpływa na odporność psychiczną dziecka.

W mózgach dzieci, które w pierwszych latach życia nie dostawały wsparcia w radzeniu sobie z intensywnymi uczuciami i przeżyciami, często nie wykształcają się ścieżki umożliwiające im radzenie sobie z różnymi stresorami w przyszłości (Boćko-Mysiorska, 2017). Rodzic, który jest nieobecny, którego uwaga w kontakcie z dzieckiem zakłócona jest innymi czynnościami, np. przeglądaniem internetu, który przerywa kontakt czy zabawę, żeby sprawdzić powiadomienia lub zajrzeć na portale społecznościowe, daje dziecku wyraźny komunikat, że coś jest dla niego ważniejsze niż ono. Dziecko zostaje samo ze swoimi przeżyciami, potrze-bami czy lękami, jest porzucane w trakcie interakcji albo nawet nie udaje mu się do tej interakcji doprowadzić. Uderza to w jego fundamentalne poczucie własnej wartości i ważności dla osób, które są jego głównym punktem odniesienia.

 

Z pożytkiem dla dziecka

Nieodpowiedzialne udostępnianie dzieciom urządzeń elektronicznych może nieść wiele zagrożeń. Jednak korzystanie przez dzieci w wieku od 3 do 6 lat z urządzeń mobilnych może też mieć pozytywny wpływ na ich rozwój społeczny, emocjonalny, moralny i poznawczy. Odpowiednio dobrane aplikacje mobilne mogą m.in.:

• zachęcać dzieci do budowania i podtrzymywania interakcji rówieśniczych oraz interakcji z osobami dorosłymi (np. rodzicami i innymi członkami rodziny),
• prezentować dzieciom pozytywne wzorce i uczyć je ważnych wartości społecznych,
• dostarczać satysfakcji związanej z wygraną, poprawianiem wyników, docenieniem ich twórczości (m.in. dzięki możliwości archiwizowania i przesyłania prac plastycznych itp.),
• umożliwiać naukę przez obraz i dźwięk, uczyć bezpiecznego i odpowiedzialnego wykorzystania technologii,
• stymulować naukę pisania, rozwój mowy i kompetencji językowych dzieci, uaktywniać inteligencję wizualną dzieci, niwelować skutki nierówności społecznych i rozwojowych.
•  

Pamiętaj!

• Zadbaj o to, aby dzieci przed ukończeniem drugiego roku życia nie miały kontaktu z urządzeniami ekranowymi, w tym z tabletami i smartfonami.

• Pilnuj, aby starsze dzieci nie korzystały z urządzeń mobilnych codziennie.

• Ustal dzień lub dni w tygodniu (np. weekend) bez urządzeń ekranowych.

• Pamiętaj, aby jednorazowo dzieci miały dostęp do urządzeń mobilnych nie dłużej niż 15–20 min, a dzienny kontakt z wszelkimi urządzeniami ekranowymi nie przekraczał (w zależności od wieku dziecka) od 30 do 60 min.

• Uwzględniaj – podczas udostępniania dzieciom w wieku 3–6 lat urządzeń dotykowych – indywidualny etap rozwoju tych młodych osób.

• Umożliwiaj dzieciom korzystanie tylko ze sprawdzonych i dostosowanych do ich wieku treści. Monitoruj aplikacje i materiały, do których mają dostęp zarówno w domu, jak i poza nim (np. podczas zabaw z rówieśnikami).

• Sprawdzaj aplikację, zanim pokażesz ją dziecku

• Towarzysz dzieciom podczas korzystania z mediów elektronicznych.

• Tłumacz, co się dzieje na ekranie urządzenia, a także wskazuj związek między treściami obecnymi w mediach a rzeczywistością

.• Unikaj prezentowania dzieciom treści, w których akcja toczy się bardzo szybko. Zadbaj o to, aby chronić dzieci przed obrazami zawierającymi zbyt wiele migoczących i jaskrawych elementów. Nie są one bowiem dostosowane do etapu rozwoju dzieci i ich możliwości percepcyjnych

.• Pamiętaj o tym, aby nie udostępniać dzieciom urządzeń mobilnych minimum godzinę przed snem. Promieniowanie emitowane przez ekrany sprzętów elektronicznych (zwłaszcza tabletów i smartfonów) źle wpływa na zasypianie i jakość snu. Dziecięca sypialnia powinna być strefą bez elektroniki.

• Pamiętaj, aby wyłączać urządzenia ekranowe, kiedy są nieużywane.

• Nie należy traktować możliwości korzystania z urządzeń mobilnych jako nagrody, a zakazu ich używania – jako kary. W opinii dzieci taka postawa zwiększa atrakcyjność tych urządzeń i wzmacnia przywiązanie do nich.

• Nie powinno się także wykorzystywać mediów elektronicznych do uspo- kajania maluchów, ponieważ może to negatywnie wpływać na zdolność opanowywania przez nie swoich emocji.

• Nie używaj urządzeń mobilnych do motywowania dzieci (np. podczas jedzenia lub wykonywania jakichś zadań).

 

W artykule wykorzystano: Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży online - Kompendium dla rodziców i profesjonalistów – NASK

 

                                                                                                                                             Opracowały: Agata Hetman i Agnieszka Ślęczka